One Planet Thinking

One Planet KPI's

Stedin Groep stuurt op de One Planet-strategie via kritische prestatie-indicatoren (KPI's). De tabel hierna geeft de KPI's weer voor 2019 met de bijbehorende resultaten.

CO2- en fijnstofuitstoot

CO₂-uitstoot interne bedrijfsvoering Stedin Groep

Stedin Groep volgt de sectorbrede afspraken voor het rapporteren van haar CO₂-uitstoot. Deze zijn onder andere gebaseerd op het Green House Gas Protocol. De uitstoot van onze interne bedrijfsvoering wordt opgedeeld in drie hoofdcategorieën:

1. Energiegebruik en CO₂-equivalenten van onze huisvesting.
2. Energiegebruik en CO₂-equivalenten van onze mobiliteit. Hieronder vallen onze automobiliteit, woonwerkverkeer en zakelijk reizen.
3. CO₂-uitstoot die ontstaat door de energie die Stedin inkoopt voor haar bedrijfsvoering. De grootste bijdrage binnen deze categorie komt van ons netverlies. Dat is energie die verloren gaat bij transport en die wij moeten inkopen.

Met deze rapportage richten we ons op de componenten die wij het meest direct kunnen beïnvloeden. Deze willen we als Stedin Groep richting 2030 tot 0 gereduceerd hebben. In dat jaar is ons elektriciteitsgebruik helemaal duurzaam en is ons wagenpark overgeschakeld op elektriciteit of duurzame waterstof.

Reductie CO₂-uitstoot interne bedrijfsvoering

We willen onze CO₂-uitstoot zo veel mogelijk reduceren, vergroenen en waar nodig compenseren.

In 2019 heeft Stedin Groep binnen haar interne bedrijfsvoering 13.344 ton (13,3 kton) CO₂ uitgestoten. Ten opzichte van 2018 is onze CO₂-uitstoot hiermee met 2.008 ton gedaald (13,08 %). Hiermee hebben we ons reductietarget van 9% behaald.

Over 2018 bedroeg de CO₂-uitstoot van onze interne bedrijfsvoering 15,4 kton.

Totale CO₂-uitstoot Stedin Groep

De totale CO₂-uitstoot van Stedin Groep over 2019 bedroeg 304 kton (2018: 329 kton).

Dit cijfer betreft - naast de CO₂-uitstoot van onze interne bedrijfsvoering (13,3 kton) - de uitstoot van ons gasnetwerk (33,3 kton), aggregaten (2,2 kton), elektriciteitsnetwerk (0,5 kton), inkoop en investeringen (234,2 kton), upstream emissies van ingekochte brandstoffen, elektriciteit en warmte (19,2 kton) en uitstoot van woon-werkverkeer van ons ingeleende personeel (1,0 kton).

In de tabel aan het eind van deze paragraaf geven we in detail een overzicht van de CO₂-uitstoot van Stedin Groep.

One Planet inkoopbeleid

We nemen verantwoordelijkheid voor onze ketenemissies. Zoals bij de uitstoot die plaatsvindt bij onze aannemers of die ontstaat bij productie en vervoer van de componenten en assets die wij inkopen. In onze inkooptrajecten nemen wij CO₂-footprint mee en andere One Planet-onderwerpen zoals materiaalgebruik en sociale werkomstandigheden in de keten. Deze zijn de basis voor de selectie van leveranciers. Meer hierover leest u in de paragraaf Integriteit/ketenverantwoordelijkheid.

Compensatie netverliezen

Stedin Groep compenseert jaarlijks 100% van de CO_²-uitstoot die ontstaat bij de inkoop van ons netverlies. We doen dit momenteel nog door het inkopen van zogenoemde Garanties van Oorsprong (GvO’s). Op lange termijn wil Stedin Groep het netverlies verduurzamen door Power Purchase Agreements (PPA) aan te gaan. Daarbij nemen we groene stroom direct af van een duurzame bron, zoals bijvoorbeeld een wind- of zonnepark. Vanaf 2021 kopen we 40% van ons netverlies in via zo'n PPA. Rond 2030 moet dit meer dan 80% bedragen.

Reductie netverliezen

Nog beter dan compenseren is het om, waar mogelijk, het netverlies te vermijden. In 2019 is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om het dakoppervlak van onze grote gebouwen te gebruiken voor de opstelling van zonnepanelen. Stedin Groep heeft een selectie gemaakt van stations en technische ruimtes die we in de komende jaren voorzien van zonnepanelen. Voor de selectie is onder andere gekeken naar: dakoppervlakte, kosten voor installatie, opbrengst van de zonnepanelen in verhouding tot het verbruik van het station en technische levensduur van de stations. De ambitie voor Stedin Groep is nu om in totaal 7MWp aan capaciteit te creëren, verdeeld over ongeveer 70 stations. Vanwege veranderende marktomstandigheden kunnen deze aantallen nog veranderen.

Fijnstof

Hoewel fijnstof een van de vier hoofdthema's is van onze One Planet-strategie, komt dit niet terug als aparte KPI in het overzicht. De uitstoot van fijnstof is namelijk grotendeels gekoppeld aan ons netverlies en aan onze mobiliteit. Als we ons netverlies vergroenen via Power Purchase Agreements en ons wagenpark verder elektrificeren, halen we automatisch ons reductiedoel van 50%.

Reductie CO_2- en fijnstofuitstoot via onze mobiliteit

Mobiliteit bij Stedin Groep is opgedeeld in drie onderdelen: automobiliteit, woon-werkverkeer en zakelijke reizen. Om onze mobiliteit te verduurzamen, hebben we een gefaseerde aanpak aan de hand van drie V’s: voorkomen, veranderen en wat overblijft verduurzamen.

Ons wagenpark vormt hier een groot onderdeel van: Stedin Groep heeft namelijk een van de grootste bedrijfswagenparken in de Randstad, samen met de provincie Zeeland. Deze voertuigen stoten CO₂ en fijnstof uit. De ambitie van Stedin Groep is dat voor de gehele zakelijke mobiliteit in 2030 de CO₂-uistoot tot 0 gereduceerd is en de uitstoot van fijnstof met 50% is gedaald. Vanaf begin 2018 hebben we een volledige brandstofstop op alle auto’s met gele kentekens, inclusief leaseauto’s (sinds januari 2019), zodat bij vervanging deze volledig emissieloos worden. Daarna volgen de ruim 1.700 grote en kleine bussen met grijs kenteken.

In 2019 is de eerste elektrische bedrijfsbus in Zeeland geleverd en positief ontvangen. Dit betreft een pilot met in totaal vijf bussen, waarbij we de ervaringen van de betreffende monteurs nauwlettend volgen. Naast trekkracht speelt hierbij ook de actieradius van de wagen een belangrijke rol.

Ons woon-werkverkeer gaan we verduurzamen. Medewerkers met een OV-vrijkaart kunnen zakelijk en privé met het openbaar vervoer reizen. Steeds meer medewerkers maken hier gebruik van. Daarnaast stimuleren we duurzame alternatieven, zoals private lease voor elektrische auto’s en een fietsregeling. Stedin Groep neemt deel aan de coalitie Anders Reizen voor meer duurzame zakelijke mobiliteit. Ook participeren we in het LowCarDiet-initiatief.

Verduurzamen automobiliteit

Gele kentekens per brandstof

Het elektrificeren van onze kleinere categorie leaseauto's (gele kentekens) loopt op schema. Van al onze bedrijfswagens zijn momenteel 14 semi-elektrisch en 250 volledig elektrisch. Eind 2020 willen we alle auto's met gele kentekens, inclusief leaseauto's, volledig emissieloos hebben gemaakt.

Grijze kentekens per brandstof

Voor het tempo van verduurzaming zijn we afhankelijk van het aanbod. Vooral op bedrijfsbussen blijft dit nog achter. Deze voertuigen zijn zwaarder en rijden daarnaast meer kilometers. In 2020 zullen onder andere een aantal pilots plaatsvinden met waterstofbussen en wordt er gekeken naar organisatorische aanpassingen om verduurzaming van deze categorie makkelijker te maken.

Getankte liters en gebruikte KWh

In algemene zin zien we een daling van het gebruik van fossiele brandstoffen en een toename van elektrisch laden. In 2019 hebben we 1.249.305 liter minder fossiele brandstoffen (benzine, diesel, LPG) getankt met onze bedrijfs- en leaseauto's ten opzichte van 2018. Het elektrisch laden van onze bedrijfs- en leaseauto's is met 262.633 KWh toegenomen.

Huisvesting

Stedin gaat bewust met haar vastgoed om. De voornaamste impact op onze C0₂-reductiedoelstellingen in 2019 was het afstoten van minstens zes locaties. De bedrijfsactiviteiten hebben we ondergebracht in bestaande panden. Efficiënt huisvesten zorgt voor een kleinere footprint van gebouwen, maar indirect ook voor minder mobiliteitsbewegingen tussen de gebouwen.

Om het duurzaamheidsbewustzijn van onze medewerkers en bezoekers te vergroten, heeft Stedin in het hoofdkantoor in Rotterdam een bijzondere overlegomgeving ingericht. Hier hebben wij bestaande materialen gebruikt die Stedin ook toepast in haar werkzaamheden als netbeheerder. Zo hebben we een statafel van gasbuizen, afscheidingen van koperdraden, haspels als tafel, plantenbakken van gebruikte trafo’s en vele andere hergebruikte materialen.

Grondstofgebruik

We kopen producten in zoals buizen, kabels, meters en transformatoren. Veel grondstoffen daarvoor, zoals koper, aluminium en plastics, worden schaarser en de winning ervan geeft vaak milieuschade. Vanuit het oogpunt van duurzaamheid en uit zakelijke overwegingen streven we naar een zo hoog mogelijke mate van circulariteit. We kopen producten in met zo veel mogelijk gerecyclede grondstoffen, dagen leveranciers uit om producten te leveren die na levensduur maximaal te hergebruiken zijn en werken we samen met onze afvalverwerkers om zo hoogwaardig mogelijk te recyclen. We proberen hiermee op verschillende plekken in de keten onze verantwoordelijkheid te nemen.

Een maatschappelijk verantwoord inkoopbeleid vormt de basis voor de selectie van de meest vooruitstrevende leveranciers. Waar mogelijk nemen we doelstellingen voor circulariteit mee in aanbestedingsprocedures. Zo zijn circulariteit en andere One Planet onderwerpen zoals CO₂-uitstoot dit jaar onder andere meegenomen in de aanbesteding voor schakelinstallaties. Daarnaast werken we samen met leveranciers om meer circulaire producten te ontwikkelen. We vragen leveranciers om een grondstoffenpaspoort en werken samen in pilots. Voorbeelden zijn de Fair Meter en een project waarbij we kijken naar het ontwikkelen en toepassen van meer circulaire kabels. We kijken hierbij samen naar eisen en wensen. Om verantwoord met onze reststromen om te gaan, maken we afspraken met dienstverleners die deze reststromen voor ons inzamelen en verwerken.

KPI circulair inkopen en het grondstoffenpaspoort

Vanaf 2019 vragen we bij aanbestedingen van al onze primaire assets aan leveranciers om een grondstoffen- paspoort in te vullen. Hiermee maken we inzichtelijk uit welke grondstoffen en materialen het product bestaat, hoeveel gerecyclede materialen het bevat en in welke mate het product of materiaal weer te recyclen is na de levensduur.

Ons doel voor 2019 was om de mate van circulariteit inzichtelijk te hebben voor minimaal 18% van onze primaire assets. Dit doel hebben wij ruimschoots behaald. Met het opvragen van 16 grondstofpaspoorten bij 2 leveranciers hebben wij nu inzicht in 63,7% van onze primaire assets. Op basis van sectorgemiddelden en inzicht in huidige resultaten verwachten we dat een circulariteitspercentage van 40% haalbaar is in 2020. In onderstaande figuren worden de resultaten weergegeven

Detailinformatie CO₂-uitstoot Stedin Groep

Stedin maakt werk van het uitfaseren van ‘SF₆‘ in schakelinstallaties

SF₆ is een isolatiegas dat wordt gebruikt in schakel- installaties van ons midden- en hoogspanningsnet. Dit gas zorgt ervoor dat vlambogen tijdens het schakelen snel worden gedoofd. Vanwege die eigenschap kan de schakelinstallatie relatief compact blijven. Handig als je een installatie moet bouwen in een station met weinig ruimte. SF₆ heeft echter een groot nadeel. Een SF₆-molecuul heeft een 23.000 keer groter CO₂ equivalent dan een CO₂-molecuul. Als SF₆ in de atmosfeer komt is het dus schadelijk. De meeste schakelinstallaties zijn lekdicht, maar ieder jaar wordt er een beperkte hoeveelheid SF₆ uitgestoten. In 2019 is door Stedin 7,57 kg SF₆ bijgevuld.

Aanbod nog beperkt

Stedin wil het gebruik van SF₆ in schakelinstallaties terugschroeven. Het aanbod van alternatieven is echter beperkt en die zijn vaak ook nog eens erg duur. Dat is lastig als je als netbeheerder moet investeren tegen de maatschappelijk laagste kosten. Ook weten we dat door de flinke uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet er steeds meer SF₆ in onze netten komt. Aan de andere kant zal op termijn, door meer vraag naar alternatieven, de prijs van een installatie zonder SF₆ gaan dalen.

Primeur voor onze nieuwe middenspanningsschakelaars en een pilot in Middelharnis

Vanuit onze ‘One Planet’ gedachte, maken we steeds meer werk van het verduurzamen van onze bedrijfsvoering. Vanuit die gedachte hebben we leveranciers in de aanbestedingsprocedure voor onze schakelinstallaties de kans gegeven om SF₆ -vrije installaties aan te bieden. Door het meewegen van de CO₂ footprint, waarbij SF₆ ook werd meegenomen, kregen ‘duurzamere’ installaties een kans om te concurreren. Om eventuele meerkosten af te dekken heeft Stedin ook subsidie aangevraagd die beschikbaar was voor deze technologie. Uiteindelijk heeft de aanbesteding geresulteerd in de selectie van twee leveranciers: Eaton en Siemens. Eaton zal de SF₆ vrije installaties gaan leveren. Van de naar schatting 600 installaties die Stedin per jaar besteld, zal de komende jaren zo’n 80% SF₆-vrij zijn. Met een gemiddelde hoeveelheid van 3kg SF₆ per installatie, voorkomen we daarmee het gebruik van zo’n 1500kg SF₆. Dit staat gelijk aan ongeveer 34.000 ton CO₂. Aangezien de installaties gesloten systemen zijn, is de kans nihil dat deze uitstoot volledig in de atmosfeer terecht zou zijn gekomen. Desondanks geloven we in de stap om de toepassing van SF₆ zo ver mogelijk te reduceren. Daarmee voorkomen we het risico dat er uitstoot kan plaatsvinden, en geven we een signaal aan de markt dat ontwikkeling van SF₆ vrije installaties stimuleert.

Naast de succesvolle aanbesteding voor middenspanningsinstallaties heeft Stedin in 2019 een schakelinstallatie zonder SF₆ van General Electric (GE) gekocht. De installatie is afgelopen zomer geplaatst in het 50 kV-verdeelstation in Middelharnis. Begin 2020 jaar neemt Stedin de installatie in gebruik. Ook de plaatsing van deze installatie wordt beschouwd als een groot succes. De CO₂ uitstoot ten opzichte van een SF₆ houdende installatie is maar liefst 99% lager door het gebruik van zogenaamd G₃ gas.

Inclusieve samenleving

Stedin Groep zet zich in voor gelijke kansen en duurzame inzetbaarheid voor iedereen. Dit wordt beschreven in het hoofdstuk Vakbekwame medewerkers nu en straks.

One Planet governance

De raad van bestuur (RvB) is verantwoordelijk voor de ambities en doelstellingen die voor Stedin Groep zijn opgesteld. In 2016 heeft de RvB ambities goedgekeurd die richting geven aan het duurzaamheidsbeleid van Stedin Groep op weg naar een klimaatneutrale organisatie in 2030. Voor de grootste impactcategorieën (CO₂-uitstoot, grondstofgebruik, uitstoot van fijnstof en inclusieve samenleving) zijn KPI's opgesteld voor de bedrijfsonderdelen die hier invloed op hebben. Via kwartaalrapportages worden resultaten op de KPI's gerapporteerd aan de RvB en de directeuren van de betrokken bedrijfsonderdelen. Ook wordt elk kwartaal een analyse gemaakt van strategische risico's en kansen waarbij het onderwerp duurzaamheid is opgenomen. Het strategisch risico 'te hoge milieubelasting' is niet opgenomen in het hoofdstuk Risicomanagement, omdat dit risico wordt beheerst binnen de gestelde risicobereidheid. Op de stafafdeling strategie is 1 fulltime medewerker beschikbaar voor het aanjagen, monitoren en verder ontwikkelen van de duurzaamheidsstrategie binnen Stedin.

Duurzame rating

Dit jaar heeft het toonaangevende ratingbureu ISS ESG ons een B- rating toegekend op het gebied van duurzaamheid. Dat is een 'prime' rating die aangeeft dat we tot de toppresteerders horen in onze sector.

Eerste uitgifte groene obligaties door Stedin Groep

In 2019 heeft Stedin Groep voor het eerst in haar bestaan zogenoemde groene obligaties uitgegeven. Een groene obligatie (‘Green Bond’ in het Engels) is een obligatie waarmee milieuvriendelijke projecten worden gefinancierd. Qua opzet is een groene obligatie hetzelfde als een normale obligatie. De prijsvorming is hetzelfde en ze worden op de reguliere manier via de beurs verhandeld.

Stedin Groep heeft een selectie van groene projecten gebundeld en heeft daar een obligatielening voor uitgegeven. Het geld dat is opgehaald, wordt geïnvesteerd in het aansluiten van laadpunten voor elektrisch vervoer, duurzame renovatie van onze kantoorpanden, de uitrol van de slimme meters en duurzame investeringen in ons net. Hieronder vallen aansluitingen van grote wind- en zonneparken en investeringen die meer invoeding van duurzame energie mogelijk maken. Er zijn obligaties uitgegeven voor een totaalbedrag van 500 miljoen euro. Stedin Groep heeft zich gecommitteerd aan rapportage over de toepassing van de opgehaalde financiering op de specifieke projecten.

De uitgifte van de groene obligaties is een mooie mijlpaal voor Stedin Groep. Investeerders vragen in toenemende mate om bewijsvoering rond de duurzame doelstellingen die wij voor 2030 hebben vastgesteld. Met de uitgifte van een groene obligatie wil Stedin Groep onderstrepen dat zij graag duurzaam onderneemt, door de investeringen direct te koppelen aan duurzame projecten. Stedin Groep blijft ook in de toekomst kijken naar mogelijkheden rond groene financiering. Hiertoe is het Green Finance framework opgesteld dat beschikbaar is via onze website.

Sponsoring/Goede doelen

Stedin ondersteunt een aantal duurzame initiatieven, die nauw aansluiten bij haar eigen missie en strategie. Een voorbeeld daarvan is 'Studio Energie'. Dit is een podcast, die een open discussie over duurzaamheid in de maatschappij stimuleert. Onderzoeksjournalist Remco de Boer interviewt steeds een energiespecialist uit een bepaalde sector, waarbij uiteenlopende onderwerpen en standpunten op tafel komen.

In 2019 is de samenwerking gecontinueerd tussen Stichting Samen 010 (waaronder de Energiebank Rotterdam valt) en Stedin. Deze stichting zet zich in om gezinnen die rond het bestaansminimum leven te helpen. Zij hebben vaak moeite om hun energierekening te betalen en grip te krijgen op hun energieverbruik. Zogenoemde ‘energiecoaches’, waaronder medewerkers van Stedin, helpen hen om de energiekosten omlaag te brengen en energieafsluiting te voorkomen. Bijkomend voordeel is dat hierdoor ook de CO₂- uitstoot wordt verlaagd. In 2019 is Stedin ook een samenwerking gestart met Energiebank Den Haag. Bij de keuze voor hun kerstcadeau, konden Stedin-medewerkers ervoor kiezen om hun bijdrage aan de Energiebank te schenken. Stedin heeft het bedrag afgerond naar boven waardoor er een mooi donatiebedrag van €5.000,- is ontstaan. Dit bedrag wordt verdeeld over de Energiebank Rotterdam en Den Haag, zodat beide organisaties van Stedin €2.500 ontvangen.

Bewustwording onder jongeren vergroten over duurzame energie, staat bij Stedin hoog in het vaandel. Evenals het thema ‘Techniek’. Reden voor Stedin om de Nationale AI-cursus te ondersteunen. Artificial of kunstmatige intelligentie is al lang geen toekomstmuziek meer. Ondanks de indrukwekkende ontwikkelingen, staat de technologie van AI nog in de kinderschoenen. Door de hele samenleving te betrekken, maar vooral jongeren op MBO-niveau, kan AI een technologie worden van en voor ons allemaal. Bovendien is de Nationale AI-cursus de perfecte opstap voor mensen die in de richting van dit boeiende onderwerp door willen leren.

Naast bovengenoemde samenwerkingsverbanden, namen op zaterdag 5 oktober 20 Stedin-medewerkers deel aan het Laurentiusdiner in de Laurenskerk in Rotterdam. Dit tweejaarlijkse diner wordt georganiseerd om aandacht te vragen voor armoede in de stad Rotterdam. Samen met 80 andere vrijwilligers hebben de Stedin-collega’s een diner geserveerd aan ruim 600 mensen die afhankelijk zijn van de Voedselbank of in sociaal isolement leven.

In 2019 was het totale sponsorbudget van Stedin € 120k waarvan een deel ook is aangewend voor maatschappelijke initiatieven en goede doelen waarbij individuele Stedin-medewerkers een actieve rol hadden. In 2017 was het sponsorbudget 175k en in 2018 225k.

‘Missie H2’, de bundeling van zes sterke Nederlandse bedrijven in de energieketen, is een partnership aangegaan met TeamNL. Gasunie, Shell Nederland, Remeha, Stedin Groep, Port of Amsterdam en Groningen Seaports gaan onder de noemer Missie H2 en als partner van TeamNL in aanloop naar en tijdens de Olympische en Paralympische Spelen van Tokyo 2020 waterstof promoten als belangrijke en duurzame energiedrager voor de (nabije) toekomst. Missie H2 - genoemd naar het waterstofmolecuul H2 - steunt tegelijkertijd TeamNL op weg naar de Spelen van Tokyo 2020. Met deelname aan Missie H2 wil Stedin Groep Nederland verder kennis laten maken met waterstof en laten zien hoe het als alternatief voor aardgas kan werken in het verwarmen van huizen. Met behoud van het huidige gasnet. 

Afval (in kg)

In onderstaande tabel geven we de hoeveelheid afval weer van Stedin Netbeheer.