Veiligheid en security

Vakwerk

Goed vakwerk, gebaseerd op de juiste opleidingen en erva­ring, is een randvoorwaarde om onze werkzaamheden te kunnen uitvoeren. Het naleven van veiligheidsvoorschriften vereist voortdurende aandacht. We laten onze medewerkers dan ook veiligheidsopleidingen volgen en zij herhalen die periodiek. Onze medewerkers beschikken over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen en goed gereedschap dat ook jaarlijks tijdens de terughaalactie wordt gecontroleerd en gekeurd.

Houding en gedrag

We beseffen dat goed vakwerk niet alleen belangrijk is voor de veiligheid en kwaliteit, maar ook voor de juiste houding en gedrag. We hebben ook in 2020 hier dan ook ruime aandacht aan besteed door onze medewerkers regelmatig te trainen voor de veiligheidsopleidingen VCA, BEI en VIAG. In sep­tem­ber en oktober hebben we onze tweejaarlijkse zogenoemde E-dagen gehouden, bedoeld voor alle elektromonteurs. In het programma is ingegaan op de dagelijkse actualiteit en op een veilige bedrijfsvoering. Hierbij is niet alleen gekeken naar de harde veiligheidsregels, maar juist ook naar de ‘zachte’ kant van veiligheid, gericht op menselijk gedrag. In 2021 worden de G-dagen georganiseerd voor monteurs die met gas werken.

Veiligheid in de keten

Ook onze ketenpartners spelen een belangrijke rol op het gebied van veiligheid. Houding en gedrag gekoppeld aan kwaliteit en veiligheid is een speerpunt. In 2020 hebben we 2.814 werkplekaudits uitgevoerd. Ook voeren we audit­bezoeken uit. Onze rapporten zetten wij in een portal zodat onze aannemers direct toegang hebben tot onze bevindingen. We bezoeken onze aannemers elk kwartaal om de resultaten te bespreken. Daarbij kijken we naar hun managementsysteem en hun aanwijzingenbeleid, getoetst in het kader van de BEI en VIAG. Incidenten en ongevallen onderzoeken en bespreken we. Veiligheidsissues en -beleid komen aan de orde tijdens een jaarlijkse rondgang op directieniveau.

Jaarlijks reiken we de Stedin Safety Award uit aan een van onze ketenpartners die het afgelopen jaar het best heeft gepresteerd op het gebied van veiligheid en kwaliteit. Door alle coronabeperkingen hebben we, in aangepaste vorm, de Stedin Safety Award op 14 oktober uitgereikt aan BAM Infra Energie & Water West B.V.

Voorkomen van arbeidsongevallen

We doen er alles aan om arbeidsongevallen te voorkomen. Een veilige en gezonde werkomgeving en het minimaliseren van risico’s zijn hierbij van groot belang. Onder arbeids­ongevallen verstaan we ongevallen met verzuim, met vervangend werk of medische behandeling. In 2020 hebben we onze doelstelling, om beneden de 34 ongevallen te blijven, gehaald. We zijn uitgekomen op 26.

RIF

De RIF is medio 2020 uitgekomen op 0,70. De target was maximaal 0,90.

LTIR

De LTIR is medio 2020 uitgekomen op 0,40. De streefwaarde bedroeg maximaal 1,95.

De coronacrisis heeft een enigszins positief effect gehad op de veiligheidsratio’s. De lagere verkeersintensiteit en de tijdelijk verminderde werkzaamheden hebben een rol gespeeld. Mede uit dat oogpunt hebben we voor 2021 dezelfde doelstellingen als in 2020.

Als we kijken naar de oorzaak van de arbeidsongevallen, dan blijken de meeste direct gerelateerd te zijn aan het werk. Bijvoorbeeld door in aanraking te komen met onder spanning staande delen of door brand- en snijwonden. Er is ook een groot deel te wijten aan vallen en struikelen.

Door de vele verkeersbewegingen bij de uitrol van slimme meters was het aantal verkeersincidenten groot. Vaak met alleen blikschade, maar soms ook met letsel tot gevolg. Begin 2020 zijn er voor alle monteurs trainingen gehouden ter verhoging van het bewustzijn in het verkeer. Mede hierdoor en door minder verkeersbewegingen als gevolg van de coronacrisis, is het aantal verkeersgerelateerde incidenten substantieel verminderd.

Oorzaak arbeidsongevallen met verzuim

De volgende twee tabellen geven inzicht in de oorzaak van de ongevallen met verzuim, inclusief hun aandeel in de LTIR.

Arbeidsongevallen met verzuim inclusief aannemers

De volgende grafiek geeft inzicht in het aantal arbeids­ongevallen met verzuim voor Stedin Groep en haar aannemers. De afgelopen drie jaren laten een dalende lijn zien. Wij denken dat dit ook te maken heeft met onze inzet om het veiligheidsbewustzijn te verhogen, niet alleen binnen onze organisatie maar ook bij onze ketenpartners. Daarnaast hebben we gezorgd voor tijdelijk vervangend werk.

Arbeidsongevallen zonder verzuim

De volgende grafiek geeft inzicht in het aantal arbeids­ongevallen zonder verzuim voor Stedin Groep en haar aannemers. De medewerker in kwestie blijft deel uitmaken van het arbeidsproces en er is geen verzuim.

Totaal aantal arbeidsongevallen

De volgende grafiek geeft inzicht in het totaal aantal arbeidsongevallen: dit is de som van het aantal arbeids­ongevallen met en zonder verzuim voor Stedin Groep en haar aannemers.

Ongeval/incidentratio

De volgende grafiek geeft de zogenoemde ongeval/incident ratio weer voor Stedin Groep. Dit is de ratio tussen het aantal ongevallen met verzuim en het aantal arbeidsongevallen. De afgelopen vier jaren laten een dalende lijn zien.

Veiligheidsbewustzijn

In het derde kwartaal van 2020 is Stedin Netbeheer via een externe audit als geheel gecertificeerd voor trede 4 van de Veiligheidsladder. Dit is een norm om het veiligheids­bewustzijn (houding, gedrag en cultuur) te toetsen, in totaal zijn er 5 treden. Om dit veiligheids­bewustzijn structureel hoog te houden, zijn we een paar jaar geleden gestart met een bedrijfsbreed meerjarenveiligheidsprogramma HRO (High Reliability Organization).

HRO heeft 5 belangrijke kenmerken:

• Ik denk vooruit
• Ik durf (door) te vragen
• Ik ben alert op het onverwachte
• Ik ben oplossingsgericht
• Ik sta open voor expertise van collega’s

In 2020 zijn we de laatste fase van het HRO-traject ingegaan. Na Bewust Worden en Bijleren richten we ons nu op Inslijten. De hierbij behorende activiteiten hebben als doel bewust te blijven en het bijgeleerde nog meer eigen te maken. De focus ligt op continu en individueel leren.

Milieu en gezondheid

Het voldoen aan alle milieueisen en het hanteren van de juiste milieuvoorschriften in de diverse situaties blijkt niet eenvoudig. In 2020 zijn we gestart met de ontwikkeling van een database die als routekaart gaat functioneren voor de uitvoerende afdelingen. Hiermee willen we onze mede­werkers opleiden en een handvat geven bij het herkennen, voorkomen en corrigeren van milieu-issues.

Daarnaast spelen we in op wet- en regelgeving rond schadelijke of milieuverontreinigende stoffen zoals bijvoorbeeld asbest. Deze hebben, naast risico’s voor het milieu, ook risico’s voor de gezondheid.

Crisisorganisatie

De Stedin crisisorganisatie is in 2020 geconfronteerd met de grootste uitdaging tot nu toe: de coronacrisis. Dit is de ultieme test: een crisis die we nog nooit hebben meegemaakt, die iedereen raakt en die uitzonderlijk lang duurt.

Deze situatie heeft bewezen dat de weg die we met het vernieuwde CrisisManagementPlan (CMP) zijn ingeslagen de juiste is. De lessen uit de coronacrisis verwerken we in een update van het CMP in 2021. Goed informatiemanagement binnen de crisisorganisatie is cruciaal, zeker nu.

We zetten mooie stappen. Informatiecoördinatoren zijn opgeleid, de informatie gestuurde manier van werken voor de crisisbeheersing, het netcentrisch werken, wordt getest en begin 2021 is het officiële GO-live moment.

Energietransitie

De verduurzaming van energiesystemen en de steeds grotere impact van alternatieve energiebronnen zoals wind- en zonne-energie, biogas en waterstof leiden ook vanuit het oogpunt van veiligheid tot nieuwe uitdagingen. Hiervoor moeten bijvoorbeeld tijdig veiligheidsvoorschriften worden ontwikkeld. Deze veiligheidsvoorschriften worden ontwikkeld met behulp van ervaring die we opdoen bij werkzaamheden op onze testlocaties.

Security

We zijn in 2020 geconfronteerd met inbraken en diefstallen uit bedrijfswagens en bedrijfsruimtes. We hebben verre­gaande preventieve maatregelen genomen ter beveiliging van onze assets. Fraude en een toenemende mate van agressie, bedreigingen en geweld richting onze medewerkers heeft de nodige aandacht geëist. We werken hierbij nauw samen met politie en securitybedrijven.

Fraude en veiligheid

Het stoppen van energiediefstal en het terugdringen van netverlies zijn belangrijke aspecten van zorgen voor de veiligheid van het net. 17% van het totale netverlies van Stedin komt door fraude. We richten ons onder meer op het opsporen van illegale energie-afname met provisorische aansluitingen of manipulatie van de meter. Dit kan zeer gevaarlijke situaties opleveren, waaronder brand of gasexplosies. We werken samen met politie, gemeenten, woningbouwcorporaties, brandweer en drinkwaterbedrijven om de fraude te traceren.

Het totaal aantal fraudedossiers in 2020 was 1.023. In 423 van de gevallen ging het om hennepkwekerijen. Het schadebedrag dat hiermee is gemoeid in 2020, is € 2.016.744 (2019: € 2.877.874). Het totaal opgespoorde netverlies voor elektriciteit is 25.000 Mwh en voor gas 800.000m³. Door de Covid-19 crisis hebben huisbezoeken en geplande acties een aantal maanden stilgestaan. Toch hebben we ruim 800 fraudedossiers opgemaakt.

Samen met onze data-office hebben we een succesvol project afgerond om proactief fraude te detecteren op middenspanningsniveau, waardoor we nu in staat zijn op grotere schaal fraude vroegtijdig op te sporen.

Cybersecurity

Vergaande digitalisering van het elektriciteitsnet als gevolg van de energietransitie gaat gepaard met een toename van cybersecurityrisico’s. In de buitenwereld zien we dat (nieuwe) kwetsbaarheden op het gebied van cybersecurity ook daad­werkelijk door kwaadwillende partijen uitgenut worden, soms met grote schade als gevolg. Vanuit de wet- en regelgeving wordt dit onderkend. Daarom is Stedin aangewezen als 'aanbieder van essentiële diensten' onder de Wet beveiliging netwerk en informatiesystemen, met het Agentschap Telecom als toezichthouder.

Binnen Stedin Groep wordt cybersecurity op zowel strategisch als op tactisch/operationeel niveau geadresseerd. Aan de hand van internationaal erkende standaarden reduceert Stedin haar kwetsbaarheden voor dreigingen vanuit de buiten­wereld, vanuit het oogpunt van preventie, tijdige detectie en de daaruit voortkomende actie. Stedin hanteert voor cybersecurity de beproefde Deming-cyclus voor continue verbetering, waarbij wij onszelf regelmatig laten toetsen door externe specialistische partijen.

Stedin werkt op het gebied van cybersecurity intensief samen met andere organisaties in zowel de private als de publieke sector, waaronder de Cyber Security Raad (waarvan onze CEO Marc van der Linden lid is), de Commissie Vitale Infrastructuur van VNO/NCW, Netbeheer Nederland en het Nationaal Cyber Security Centrum. Met deze organisaties delen wij kennis over dreigingen en maatregelen, werken we samen aan standaarden en aan onderlinge ondersteuning in geval van een daadwerkelijke dreiging.

Certificering

Stedin Groep voldeed in 2020 aantoonbaar aan de normen en richtlijnen op het gebied van veiligheid, kwaliteits­management, assetmanagement, milieuzorg en arbeidsomstandigheden.