Land- en tuinbouw

De agrarische sector is cruciaal in de energietransitie, omdat zij de ruimte hebben om hernieuwbare energie in voldoende omvang te produceren. Tuinders zijn vaak de innovatieve ondernemers die vliegwiel kunnen zijn voor een aantal ontwikkelingen. De grootste uitdaging is het lokaal afstemmen van de productie van duurzame energie op de vraag.

Publiek Private Samenwerking energie en landbouw

Stedin participeert in de Publiek Private Samenwerking (PPS) energie en landbouw met deelnemers van Wageningen Universiteit Research, LTO Noord, Alliander, TNO, Petawatts en Windunie.

Veel agrariërs verduurzamen door hun gebouwen te voorzien van zonnepanelen. Circa 90% van de opgewekte elektriciteit wordt aan het elektriciteitsnet geleverd, wat er voor kan zorgen dat Stedin haar netten moet verzwaren. In de PPS onderzoeken we of het mogelijk is om de zelfconsumptie door boeren van elektriciteit te vergroten, als onderdeel van verdere verduurzaming van de landbouw.

In 2020 is het rapport ‘Zonder netverzwaring maximaal hernieuwbaar produceren’ gepubliceerd. Hierin is het elektriciteitsverbruik van agrariërs onderzocht, en bepaald welk deel hiervan flexibel in te zetten is op het moment dat de zonnepanelen elektriciteit leveren.

‘Het doel is om het aandeel zelfconsumptie van de zonne-energie te verhogen en zo netverzwaring te voorkomen.’

Uit het onderzoek blijkt dat een gemiddelde agrariër door slim afstemmen van het verbruik tot 260 zonnepanelen extra kan plaatsen zonder de aansluiting te hoeven verzwaren.

Voor 2021 wordt een pilot in de Hoekse Waard uitgewerkt met twee alternatieve oplossingsrichtingen: met een groep agrariërs groene waterstof maken voor waterstoftrekkers voor dieselvrije landbouw en het inzetten van een seizoens­overschrijdende thermische opslag voor de koeling van de oogst. Het gaat om 39 boerderijen rond Klaaswaal.

Tuinders leveren flexibiliteit

In de Zuidplaspolder helpen tuinders het elektriciteitsnet te ontlasten. Stedin heeft in 2020 contracten afgesloten met de partijen AgroEnergy en Tenergy. Zij staan in contact met tuinders in de Zuidplaspolder.

‘Zodra Stedin merkt dat er een grote piek in elektriciteitsverbruik aan zit te komen, hebben Tenergy en AgroEnergy met tuinders de afspraak dat ze hun belichting uitzetten of warmte­kracht­koppeling aan.’

Tuinders die bereid zijn om dit te doen, krijgen hiervoor een vergoeding.

Samen met drie tuinders kunnen AgroEnergy en Tenergy in de Zuidplaspolder in totaal voor vijf megawatt aan elek­tri­citeit ‘schuiven’. Dat is ongeveer de benodigde capaciteit om 5.000 huishoudens (vergelijkbaar met de plaats Moordrecht) van stroom te voorzien. Stedin, AgroEnergy en Tenergy bereiden zich nu voor op de uitvoering.

Daarnaast heeft Stedin in 2020 de eerste groep van meer dan 10 tuinders geactiveerd op het netbeheerdersplatform GOPACS. Zij vergroten zo samen met andere deelnemende partijen de beschikbaarheid van flexibiliteit in de markt. Flexibiliteit valt of staat met de aanwezigheid van voldoende deelnemers met een flexibele elektriciteitsvraag of -productie. Meer over flexibiliteit leest u hier.

Vitaal vakwerk: Frederique Ankone

Frederique Ankone is projectcoördinator bij Meters & Aansluitingen Complex. Wat betekent het thema vitaal vakwerk voor haar? ‘We gingen tijdens de lockdown door met werk dat vanaf de laptop gedaan kon worden, maar de monteurs stonden stil. Het was lastig om de motivatie erin te houden: waar doen we het voor?’

>Wat maakt jouw werk van vitaal belang? Met andere woorden, waarom is jouw werk belangrijk voor de organisatie en maatschappij?

‘Samen met een collega stuur ik de sanering aan van verouderde elektra-aansluitingen. Ik ben verantwoordelijk voor de regio Den Haag. Toen we het project rond de slimme meters startten, kwamen we jute bedrading tegen, HAK-kasten met asbestkoord en Weber-kastjes. Vaak in oude portiekwoningen. We hebben er een project van gemaakt om ze allemaal te vervangen, omdat de meterwissels niet meer op een veilige manier gedaan konden worden of storingen kunnen veroorzaken. Er moet veel geregeld worden, van bodemonderzoek tot wegafzettingen. Mijn werk is van vitaal belang om elektra-aansluitingen veilig te houden.’

>Waaraan herken je de vakman/vrouw in jouw vakgebied?

‘Voor mij gaat vakmanschap niet zozeer over kennis, maar eerder over gedrevenheid. Het beste uit jezelf willen halen, altijd willen blijven leren. Dat is voor mij echt een kwaliteit, dan krijg je veel voor elkaar. Ik ben blij dat ik veel collega’s heb die zo’n goede drive hebben.’

>Hoe heb je gewerkt tijdens de lockdown? Wat was er anders dan normaal en hoe heb jij dat ervaren?

‘Het was best even hectisch toen de eerste lockdown begon. We hebben ons project een tijd moeten stilleggen. We gingen door met voorbereidende werkzaamheden vanuit huis, maar het was lastig om de motivatie erin te houden: waar doen we het voor? De uitvoering van het werk is normaal gesproken ons doel. In juli mochten we weer van start. Het klantcontact verloopt soepeler dan verwacht: er is weinig gedoe, mensen houden afstand. Zelf werk ik veel vanuit huis en het gaat best goed, al mis ik de input van collega’s, het praatje bij de koffieautomaat.’

>Hoe zorg je ervoor dat jij zelf vitaal en gezond blijft?

‘In januari ben ik aangehaakt bij het programma van onze collega Irving Aarnoutse die destijds met een opleiding bezig was tot fitcoach. Een keer per week gingen we sporten, nu tijdens de coronatijd doen we de les 2 keer per week online. Inmiddels doen 18 collega’s mee, dan gebruiken we bijvoorbeeld flesjes water als gewichten. Het lunchwandelen probeer ik er ook in te houden en voor mijn mentale gezondheid ben ik blij dat ik lieve mensen om me heen heb.’

>Waar haal je de meeste voldoening uit in je werk, met andere woorden, hoe houdt jouw werk jou vitaal?

‘Ik vind het heel fijn om gedreven collega’s om me heen te hebben. Samen komen we tot goede oplossingen. Ik word er ook blij van om steeds processen te verbeteren. Zo werk ik aan een beter plansysteem en daarmee maak ik het werk van collega’s makkelijker. Dat is toch mooi?’