Financieel gezond

^{* De ontwikkelingen rondom de kapitaalversterking door de Nederlandse Staat in 2023 hebben er gedurende 2023 toe geleid dat de doelstelling van de FFO/Net Debt ratio is aangepast van 12% naar 10%.}

Financiële ontwikkelingen

Nederlandse Staat treedt toe als aandeelhouder

In 2023 hebben de Nederlandse Staat en de aandeelhouderscommissie van Stedin Groep een onderhandelingsakkoord bereikt over de toetreding van de Nederlandse Staat als nieuwe aandeelhouder. Met de instemming van de Staten Generaal en de aandeelhouders van Stedin is op 8 december de participatie van de Nederlandse Staat een feit geworden. De Nederlandse Staat versterkt het eigen vermogen van Stedin met € 500 miljoen en is daarmee voor 11,9% aandeelhouder geworden. Met de € 500 miljoen aan extra kapitaal kunnen we doorgaan met de benodigde investeringen om het elektriciteitsnet te verzwaren en uit te breiden.

In gesprek met (nog) niet-aandeelhoudende gemeenten en provincies

Na een periode van verkenning heeft de Provincie Zeeland zich voorgenomen te besluiten om het eigen vermogen van Stedin met € 5 miljoen te versterken. De provincie Utrecht heeft aangegeven voornemens te zijn om een bijdrage van € 15 miljoen te storten. Als de voornemens daadwerkelijk worden omgezet in een eigenvermogensbijdrage dan verbreden we daarmee ons aandeelhoudersbestand vanaf het tweede kwartaal van 2024. Met de Provincies Zeeland en Utrecht als aandeelhouder zijn alle regio’s in ons verzorgingsgebied vertegenwoordigd. Dit draagt bij aan de goede samenwerking die nodig is om de opgave die voor ons ligt in alle regio’s te realiseren. De huidige aandeelhouders van Stedin besluiten hierover eind maart 2024. Diverse gemeenten in het verzorgingsgebied hebben ook kenbaar gemaakt interesse te hebben in het aandeelhouderschap en daar lopen nog gesprekken mee.

Meer financiële ruimte als gevolg van uitspraak van het CBb

In juli 2023 heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) bepaald dat de ACM de methodebesluiten voor elektriciteit en gas voor de lopende reguleringsperiode (2022-2026) op enkele punten moet aanpassen. Aan de hand van deze methodebesluiten worden de tarieven berekend die wij in rekening mogen brengen aan onze klanten. Als gevolg van de uitspraak van het CBb zullen de toekomstige tarieven naar verwachting stijgen. Netbeheerders krijgen door deze aanpassingen meer financiële ruimte. Om tariefschokken voor huishoudens en bedrijven te voorkomen heeft de ACM besloten deze extra inkomsten voor de regionale netbeheerders over drie jaar te verdelen. In de tarieven voor 2024 heeft Stedin, net zoals de andere regionale netbeheerders, het eerste voorschot verwerkt.

Kapitaalbehoefte

Door de kapitaalversterking van de Staat, de mogelijke kapitaalversterking van de provincie Zeeland, de provincie Utrecht en diverse andere gemeenten, het verkrijgen van de status van 'Government Related Entity' (zie verderop in dit hoofdstuk onder 'Kredietbeoordeling') en de door de uitspraak van het CBb verwachte onstane financiële ruimte is een belangrijk deel van onze kapitaalbehoefte voor de komende jaren ingevuld. In ieder geval voor de start van de nieuwe reguleringsperiode in 2027 zullen we bepalen welke (resterende) kapitaalbehoefte er dan eventueel is.

Groene obligaties

Een belangrijke randvoorwaarde voor het realiseren van onze strategie blijft het tijdig en voldoende beschikbaar hebben van financiering tegen de meest gunstige voorwaarden.

De Europese kapitaalmarkt biedt ons de mogelijkheid financiering aan te trekken tegen gunstige voorwaarden én om duurzame investeerders aan ons te binden. Dit sluit goed aan bij onze wens om ons te financieren middels het uitgeven van groene obligaties. Tot eind 2023 heeft Stedin voor € 1,5 miljard aan groene obligaties uitgegeven. Dit kapitaal investeren we in beheer, uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet om de energietransitie mogelijk te maken

Financiële prestaties

Kredietbeoordeling

Stedin Groep heeft als doel om de creditrating van A- door Standard & Poor’s (S&P) duurzaam in stand te houden. Vooruitlopend op een mogelijke kapitaalstorting is er begin 2023 een afsprakenkader overeengekomen tussen de Nederlandse Staat en de drie netbeheerders Alliander, Enexis en Stedin. S&P heeft na beoordeling van dit afsprakenkader aan alle drie de netbeheerders een zogenaamde Government Related Entity status toegekend. Door het verkrijgen van de status ‘Government Related Entity’ hebben we onze jaarlijkse FFO / Net Debt doelstelling, die hoort bij het behouden van een A- rating, naar beneden bij kunnen stellen naar 10% (voorheen 12%). Op 8 februari 2024 is de credit rating van Stedin, A- met stabiel vooruitzicht, herbevestigd door S&P.

FFO/Net Debt

De FFO is met 14,0 significant hoger dan in 2022 (2022: 9,5) en hoger dan onze doelstelling van 10%. In 2023 wordt deze ratio met name beïnvloed door twee grote ontwikkelingen. De FFO is hoger, gedreven door een stijging van de bedrijfsopbrengsten waar in 2023 een vergoeding is meegenomen voor hogere netverlieskosten die gemaakt zijn in zowel 2022 als 2023. Daarnaast is de netto schuldpositie (Net Debt) gedaald als gevolg van de uitgifte van aandelen van € 500 miljoen.

Solvabiliteit

Onze solvabiliteitsratio bedroeg op 31 december 2023 45,4% (2022: 39,7%). Het financiële beleid van Stedin Groep is met deze overgang ook gewijzigd. Het streven is op lange termijn een minimale jaarlijkse solvabiliteit van 35% in plaats van 40% te behouden. Het toetreden van de Nederlandse Staat heeft een positieve impact op de solvabiliteit. 

Financiële resultaten

Stedin Groep behaalde over 2023 een positieve nettowinst van € 170 miljoen (2022: € 81 miljoen). De extra ontvangen tariefruimte in 2023 was voldoende om de hogere energiekosten en kosten voor Tennet op te vangen.

Bedrijfsopbrengsten

De bedrijfsopbrengsten bedroegen in 2023 € 1.770 miljoen. Dit is € 437 miljoen hoger dan in 2022. De stijging wordt met name veroorzaakt door hogere transportopbrengsten als gevolg van een stijging van onze tarieven. De tariefstijging houdt hoofdzakelijk verband met de extra tariefruimte die we in 2023 ontvingen als gevolg van gestegen energieprijzen, het doorwerken van de relatief hoge inflatie in 2022 en gestegen kosten van Tennet. Deze gestegen kosten worden middels de tarieven van de netbeheerders doorgerekend aan consumenten. Hogere energieprijzen hebben direct impact op onze kosten voor de netverliezen die bij het transport van gas en elektriciteit ontstaan. Om te zorgen dat de gestegen netverlieskosten niet ten koste gaan van de investeringsruimte voor projecten die belangrijk zijn voor de energietransitie, heeft de ACM vorig jaar besloten dat de regionale netbeheerders een voorschot op de kostentoename in de tarieven van 2023 mochten verrekenen. De meetopbrengsten namen af met € 25 miljoen ten opzichte van 2022 als gevolg van lagere meettarieven.

Totale bedrijfskosten

De totale bedrijfskosten zijn in 2023 met € 280 miljoen (23%) gestegen naar € 1.477 miljoen, gedreven door € 95 miljoen hogere netverlieskosten, € 93 miljoen hogere transportkosten van TenneT, € 71 miljoen hogere personeelskosten en € 29 miljoen hogere overige bedrijfskosten. Hier staat een stijging van de geactiveerde productie eigen bedrijf van € 33 miljoen tegenover. De afschrijvingskosten zijn tot slot gestegen met € 11 miljoen ten opzichte van 2022.

De netverlieskosten zijn als gevolg van de gestegen energieprijzen, welke deels in voorgaand jaar zijn gefixeerd, significant gestegen. De netbeheerder is verantwoordelijk voor de inkoop van energie die wél op het net gezet wordt, maar niet als afname aan klanten wordt geregistreerd. Deze verloren energie heet netverlies. Dit verlies heeft zowel fysische als niet-fysische oorzaken, bijvoorbeeld opwarming van kabels, lekstromen, leegstand of fraude. Stedin probeert in haar inkoopstrategie van energie de invloed van korte termijn schommelingen in de energieprijs te beperken, wat de financiële voorspelbaarheid ten goede komt. Prijsstijgingen op de lange termijn kunnen we helaas niet voorkomen. Naast de inkoopstrategie is daarom ook aandacht voor maatregelen die Stedin kan nemen om het netverliesvolume te minimaliseren. Hierbij worden, met verschillende afdelingen binnen Stedin, actief procesoptimalisaties doorgevoerd.

De gestegen energieprijzen en hoge inflatie werken daarnaast door in de transportkosten die in rekening gebracht worden door TenneT, de lonen en salarissen van ons eigen personeel en de tarieven van het ingehuurde personeel. 

De stijging van de afschrijvingskosten is grotendeels toe te schrijven aan de toename van investeringen binnen de materiële vaste activa. 

Belastingen

Het resultaat voor belastingen over 2023 bedraagt €228 miljoen (2022: € 109 miljoen). De belastinglast steeg in 2023, mede door het gestegen resultaat voor belasting, met € 30 miljoen naar € 58 miljoen. De effectieve belastingdruk in 2023 (uitgedrukt als percentage van het resultaat voor belastingen uit voortgezette bedrijfsactiviteiten) komt uit op 25,6% (2022: 25,5%). De uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen zijn per 31 december 2023 gewaardeerd tegen het geldende belastingtarief van 25,8%.

Kasstromen/financiering

De toenemende investeringen hebben dit jaar geleid tot een negatieve kasstroom na operationele en investeringsactiviteiten van € 262 miljoen (2022: - € 297 miljoen). In 2023 is de negatieve kasstroom gefinancierd met de uitgifte van aandelen van € 500 miljoen aan de Nederlandse Staat. De totale kasstroom uit financieringsactiviteiten is hierdoor gestegen naar € 397 miljoen (2022: € 217 miljoen). De totale kasstromen over het jaar hebben geresulteerd in € 188 miljoen liquide middelen per jaareinde (2022: € 53 miljoen).