t.o.v 2020
Risico
Categorie
Materiële onderwerpen
Beter netbeheer
Energietransitie mogelijk maken
Duurzame bedrijfsvoering
1Cyberaanval met schade aan maatschappij en bedrijfsvoering
Operationeel
Leveringszekerheid -Slimme netten, datatechnologie - Veiligheid en security
●
●
●
2Toenemende druk om op langetermijn de 'A'-categorie creditrating (bij S&P) in stand te houden
Financieel
Investeringen in onze netten - Financieel, economische prestaties - Betaalbare en efficiënte dienstverlening
●
●
3 Grotere kans op vervangingsgolf van verouderde assets
Strategisch
Leveringszekerheid - Investeringen in onze netten - Financieel, economische prestaties
●
●
●
4 Niet beschikken over voldoende mensen met de juiste competenties
Operationeel
Investeringen in onze netten - Goed werkgeverschap
●
●
5Niet genoeg aansluit- en transportcapaciteit
Strategisch
Klanttevredenheid - Stakeholder dialoog en omgeving - Investeringen in onze netten
●
●
6 IT/OT-landschap ontoereikend voor de toekomst
Strategisch
Slimme netten, datatechnologie en innovatie
●
●
7 Onzekerheid implicaties veranderende (E&G) wet- en regelgeving (NL en/of EU)
Compliance
Stakeholderdialoog en omgeving - Investeringen in onze netten
●
8Beschikbaarheid en kwaliteit data niet op orde
Operationeel
Slimme netten, datatechnologie en innovatie
●
9Dienstverlening op kerntaken onvoldoende op orde
Operationeel
Klanttevredenheid - Leveringszekerheid
●
10Gasinvesteringen lastig
te plannen
Strategisch
Financieel, economische prestaties - Betaalbare en efficiënte dienstverlening
●
11Drukte in buitenruimte en ondergrond
Operationeel
Investeringen in onze netten
●
12Te hoge (eigen) milieubelasting (footprint)
Strategisch
Positieve impact op mens en milieu
●
13Sturing op cultuurwaarden, gedrag onvoldoende effectief
Strategisch
Goed werkgeverschap
●
14Grootschalige terughaal van producten
Operationeel
Positieve impact op mens en milieu - Leveringszekerheid
●
●
15Impact van ongevallen gerelateerd aan Stedin Groep
Veiligheid
Veiligheid en security
●
16Milieuverontreiniging van de omgeving
Compliance
Positieve impact op mens en milieu
●
17Onduidelijkheid duur beschikbaarheid communicatienetwerk
Operationeel
Slimme netten, datatechnologie en innovatie
●
18Materiaalschaarste
Operationeel
Investeringen in onze netten
●
Koppeling kansen aan strategische speerpunten en materiële onderwerpen
Strategische speerpunten | Ontwikkeling | ||||
---|---|---|---|---|---|
Kans | Materiële onderwerpen |
|
|
| |
1Strategische leveranciersrelaties aangaan | Stakeholderdialoog en omgeving - Positieve impact op mens en milieu | ● | |||
2Ontwikkelen en inzetten van disruptieve technologieën en methoden | Slimme netten, datatechnologie en innovatie | ● | |||
3Tariefstructuur van de toekomst | Financieel, economische prestaties - Betaalbare en efficiënte dienstverlening | ● | ● | ||
4Toepassing nieuwe energiedragers | Investeringen in onze netten - Slimme netten, datatechnologie en innovatie | ● | |||
5Voorspelbaarheid investeringen vergroten door betere klantvraagvoorspelling* | Investeringen in onze netten - Stakeholderdialoog en omgeving | ● | |||
6Stedin profileren als onmisbare schakel in de energietransitie | Stakeholderdialoog en omgeving - Slimme netten, datatechnologie en innovatie | ● | |||
7Integrale afweging maken bij investeringen tussen elektriciteit, gas of toekomstige energievormen | Investeringen in onze netten - Slimme netten, datatechnologie en innovatie | ● | |||
8Toekomstbestendig netbeheer door datagedreven voorspellingen en besluitvorming | Slimme netten, datatechnologie en innovatie - Leveringszekerheid | ● | |||
9Effectiever en efficiënter worden door ketengericht werken | Betaalbare en efficiënte dienstverlening - Financieel, economische prestaties | ● | ● | ||
10Verlagen maatschappelijke kosten door samenwerken in werkgebied | Betaalbare en efficiënte dienstverlening - Financieel, economische prestaties | ● | ● |
Alle door ons vastgestelde in 2021 'Strategische risico's en kansen' komen terug in bovenstaande tabel.
Categorieën strategische risico's en kansen
Stedin Groep brengt haar strategische risico's en kansen onder in vijf categorieën, van laag tot top. Tijdens de evaluatie van de risico's en kansen zetten we de waarschijnlijkheid dat een risico of kans optreedt af tegen de mogelijke impact ervan op het behalen van onze drie strategische speerpunten. Dit heeft in 2021 geleid tot de onderstaande risicomatrix
Toelichting top 5 risico’s: Core & More
In 2021 is gekozen voor een andere vorm van toelichting bij de belangrijkste risico’s & kansen. Stedin Groep wordt steeds meer geconfronteerd met de beperkingen rondom de maakbaarheid van de energietransitie. Die complexiteit manifesteert zich op diverse terreinen. Daarom kiezen we er voor om in 2021 de belangrijkste vijf risico’s rondom deze maakbaarheid uitvoeriger toe te lichten.
Risico's
Titel van risico: | 1 Cyberaanval met schade aan maatschappij en bedrijfsvoering |
---|---|
Risicobereidheid | Mijdend |
Risico-inschatting | Top |
Omschrijving: De infrastructuur van Stedin is vanwege de strategische positie, het maatschappelijke en economische belang een aantrekkelijk doelwit voor cyberaanvallen. Als gevolg van technologische ontwikkelingen en de steeds groter wordende afhankelijkheid van digitalisering neemt de kans op een cyberaanval verder toe. Een cyberaanval kan grote gevolgen hebben voor de dienstverlening van Stedin en van haar stakeholders. Vitale infrastructuur en daarmee de stabiliteit van het energienet kunnen in gevaar komen. | |
Oorzaken: Statelijke actoren: ruim gefinancierd en goed georganiseerd, al dan niet direct gerelateerd aan buitenlandse mogendheden, acteren vanuit politieke motieven. - Hacktivisten (incl. terroristische organisaties): acteren vanuit politieke, sociale of andere activistische motieven. Doen vanwege hun ideologische motivatie gerichte aanvallen op Stedin vanwege haar maatschappelijke relevantie. - Georganiseerde criminaliteit: opererend vanuit economische motieven, maakt gebruik van o.a. ransomeware. Richt zich op persoonsgegevens of oneigenlijke financiële transacties.- Medewerkers en leveranciers: hebben vanuit werkzaamheden vaak toegang tot het interne netwerk. Vanuit deze positie kunnen ze bedoeld of onbedoeld schade aanrichten.- Script kiddies: gebruik van een op internet gepubliceerde code voor het uitvoeren van niet-geavanceerde aanvallen. Hier speelt onderlinge competitie en bijzondere interesse in het security-onderwerp een belangrijke rol. | |
Hoe hebben we hierop ingezet: We werken aan integrale security die de gerelateerde vakgebieden verbindt. Aan de hand van internationaal erkende standaarden reduceert Stedin haar kwetsbaarheden voor dreigingen vanuit de buitenwereld, vanuit het oogpunt van preventie, tijdige detectie en de daaruit voortkomende actie. Stedin hanteert voor cybersecurity de beproefde Deming-cyclus voor continue verbetering, waarbij wij onszelf regelmatig laten toetsen door externe specialistische partijen aan de hand van de ISO27001-norm. Binnen Netbeheer Nederland leveren we een constructieve bijdrage bij het vormen van de Europese Netwerkcode. Daarnaast werken we op het gebied van cybersecurity intensief samen met andere organisaties in zowel de private als de publieke sector. Op Europees niveau doen we dit via het European Network for Cyber Security (ENCS) met andere buitenlandse netbeheerders. Op nationaal niveau werken we onder andere samen met de Cyber Security Raad, de Commissie Vitale Infrastructuur van VNO/NCW, Netbeheer Nederland en het Nationaal Cyber Security Centrum. Met deze organisaties delen wij kennis over dreigingen en maatregelen, werken we samen aan standaarden en aan onderlinge ondersteuning in geval van een daadwerkelijke dreiging. Oefeningen, zoals de grootste Nederlandse cybercrisisoefening ISIDOOR, zijn hier een wezenlijk onderdeel van. Meer over de impact van dit risico is te lezen in het hoofdstuk 'Veiligheid en security'. |
Titel van risico: | 2Toenemende druk om op langetermijn de 'A'-categorie creditrating (bij S&P) in stand te houden |
---|---|
Risicobereidheid | Mijdend |
Risico-inschatting | Top |
Omschrijving: De energietransitie mogelijk maken en het faciliteren van de sterk groeiende (digitale) economie zorgen voor een oplopend investeringsniveau voor Stedin Groep. Het huidige reguleringsmodel sluit niet voldoende aan op de financiële uitdagingen die met deze groei gepaard gaan: Het voorziet in een compensatie voor de gemaakte kosten inclusief een redelijk rendement. Deze vergoeding ontvangt Stedin Groep echter over een langere tijd, terwijl de investeringen op dit moment moeten plaatsvinden. Door het verschil in uitgaande en inkomende kasstromen neemt de druk op onze creditrating toe. Deze druk is deels verlicht door een kapitaalbijdrage van de aandeelhouders van Stedin Groep in 2021, maar er zal in de komende jaren meer eigen vermogen moeten worden uitgegeven om de balans te versterken. | |
Versterken eigen vermogen: In 2021 is het eigen vermogen versterkt met € 200 miljoen. Er is gekozen voor uitgifte van preferente aandelen. Op deze uitgifte is ingetekend door bestaande aandeelhouders. Als onderdeel van de versterking hebben we ook afspraken gemaakt met de aandeelhouders over een vervolgtraject. Daar geven we op dit moment invulling aan. Ook is er gestart met een herijking van de langetermijnfinancieringsstrategie (tot medio 2029). Daarbij kijken we breed naar mogelijkheden in governance en aandeelhoudersstructuur om onze financiële positie verder te versterken. |
Titel van risico: | 3Grotere kans op een vervangingsgolf van verouderde assets |
---|---|
Risicobereidheid | Neutraal |
Risico-inschatting | Top |
Omschrijving: Als gevolg van het huidige vervangingsbeleid neemt de gemiddelde leeftijd van onze assets toe. Hierdoor ontstaat het risico dat de toekomstige netperformance zal verslechteren. Indien het huidige beleid voortgezet zou worden, neemt het risico op een vervangingsgolf toe. Vanwege het mogelijke aantal van deze te vervangen assets, zal het in de praktijk niet mogelijk zijn om deze vervangingen snel af te bouwen. Dit zal dan resulteren in een groei aan storingen die een negatieve impact hebben op onze klanten en omgeving, en daarnaast zullen leiden tot zeer hoge herstelkosten. | |
Oorzaken : Leeftijdssamenstelling net - Terughoudend vervangingsbeleid en door het wegvallen van support van de leveranciers - Beperkte kwaliteit van beschikbare informatie. | |
Gevolgen : Mogelijke vervangingsgolf - Een hogere omvang kwaliteitsinvestering - Een grotere uitdaging om dit werk te realiseren (technische personeel en financiering) | |
Hoe hebben we hierop ingezet: Toestands- en risicoanalyse: Jaarlijks maken we een toestandsanalyse van de assets van Stedin. Deze toestands- en bijbehorende risicoanalyse zijn input voor het Strategisch Investerings Plan: in dit meerjaren investeringsplan is deze mogelijke vervangingsgolf geïdentificeerd. We volgen de ontwikkelingen door de tijd heen en de risico’s zijn deels gemitigeerd. In de afgelopen jaren hebben we namelijk ingezet op datagedreven onderhoud en vervanging via advanced analytics. Daarmee verwachten we dat de risico-ontwikkeling van de netten afneemt. Nu we dit redelijk breed hebben ingezet voor onze asset base, zien we dat deze mitigatie onvoldoende is om de veroudering in onze netten volledig te voorkomen. Naast het opstellen van een aantal meerjarenplannen voor het vervangen van de assets zijn diverse initiatieven binnen onze veranderprogramma's System Operator en Duurzame Energietransitie genomen om dit risico beter te beheersen. Van belang is en blijft de beschikbaarheid en kwaliteit van de benodigde data. Daarnaast wordt momenteel onderzocht wat de meest kosteneffectieve maatregelen zijn om de toenemende veroudering van de netten te voorkomen. |
Titel van risico: | 4Niet beschikken over voldoende mensen met de juiste competenties |
---|---|
Risicobereidheid | Mijdend |
Risico-inschatting | Top |
Omschrijving: Als gevolg van de vergrijzing en de krapte op de arbeidsmarkt bestaat het risico dat we op termijn niet meer voldoende personeel met de juiste (technische) competenties hebben om onze strategische doelen waar te maken. | |
Gevolgen: Stedin kan haar kerntaken onvoldoende uitvoeren, waardoor sprake is van: een verslechtering van kwaliteit en efficiëntie van dienstverlening, het niet kunnen waarmaken van onze rol om de energietransitie mogelijk te maken en een afname van medewerkerstevredenheid. | |
Strategische personeels planning: Het Strategische Personeelsplan geeft inzicht en overzicht in de huidige en toekomstige functies en benodigde aantallen. Dit lost het tekort niet op, maar geeft ons een duidelijke routekaart waar we nu al moeten opleiden of aannemen om het toekomstige tekort te minimaliseren. |
Titel van risico: | 5Niet genoeg aansluit- en transportcapaciteit |
---|---|
Risicobereidheid | Neutraal |
Risico-inschatting | Top |
Omschrijving : Op basis van de klantvraagvoorspelling wordt de uitbreiding van onze elektriciteitsnetten gepland. Als de klantvraag significant sneller ontwikkelt dan verwacht of de uitvoering significant langer duurt dan gepland, kan het gebeuren dat onze netten niet tijdig zijn verzwaard. We kunnen onze klanten dan wel een aansluiting aanbieding maar niet de benodigde transportcapaciteit. Daardoor kunnen we niet voldoen aan de klantwens. De klant moet dan zijn project aanpassen, uitstellen of annuleren. Ook loopt de realisatie van de klimaatdoelstellingen vertraging op als congestiemanagement niet mogelijk is. Als congestiemanagement wel mogelijk is, dan kan een deel van de klanten alsnog aangesloten worden waarbij voor het congestiegebied wel congestiemanagement moet worden toegepast. De verwachting is dat het toepassen van congestiemanagement kosten met zich mee zal brengen. | |
Oorzaken: Doorlooptijden van verzwaren zijn o.a. door lange doorlooptijden van vergunningsprocedures voor ruimtelijke inpassing veel langer dan de doorlooptijden van projecten van onze klanten. - Er is een significante verhoging van de vraag door de SDE-subsidies (sinds 2016), snelle groei van het aantal aansluitingen voor wind, zonnevelden, zon op dak en elektrische laadpunten. - De netconfiguratie in landelijke gebieden voorziet niet in grote volumes van opwek. - Beperkte maakbaarheid door begrensde investeringsruimte en krapte op de arbeidsmarkt. - Congestie bij TenneT. | |
Gevolgen: Niet tijdig kunnen leveren volgens wens klant. - De klant moet zijn project aanpassen, uitstellen of annuleren. Vertraging van de realisatie van de energietransitie. - Reputatieschade op de kerntaak van de netbeheerder. - Claims van projectontwikkelaars en anderen. - Kosten van de tijdelijke oplossingen (marktgebaseerde flexibiliteit/congestiemangement). | |
Flexibiliteit voor vraag- en aanbodsturing: Stimuleren van het inzetten van flexibiliteit voor vraag- en aanbodsturing waardoor we netcapaciteit efficiënter uitnutten. Zo hebben we dit jaar diverse malen flexibiliteit afgeroepen in de Zuidplaspolder, waar tuinders met inzet van hun WWK helpen om de netbelasting binnen de toegestane grenzen te houden. - Verbeteren van systeemefficiëntie: Stimuleren van het verbeteren van systeemefficiëntie. Hiermee kunnen we netcapaciteit beter benutten door lokale opwek en afname te koppelen aan slimme locatiekeuzes en ‘cable pooling’ waarbij zowel zon als wind opwek wordt gecombineerd op één kabel om het rendement op een aansluiting te verhogen.- Actieve lobby voor verruiming van aansluitmogelijkheden: We lobbyen actief om netcapaciteit te realiseren voor andersoortige aansluitingen. Dit jaar hebben we de implementatie van amendementen op de Elektriciteitswet afgerond. Deze amendementen betreffen het opknipverbod voor zonneparken, cable-pooling en aanvullingen op de standaard aansluitmethoden. Deze maatregelen leiden er o.a. toe dat er meer duurzame opwek aangesloten kan worden en we beter gebruik maken van bestaande netcapaciteit. Deze amendementen zijn mede door een netbeheerderslobby tot stand gekomen. - Inzicht in netcapaciteit: Op de Stedin website worden kaarten gepubliceerd met de actuele netcapaciteit voor respectievelijk energieopwek en -afname. Zakelijke klanten kunnen daar zicht krijgen op eventuele beperkingen in de beschikbare netcapaciteit om plannen te realiseren. Voor de Regionale Energie Strategieën (RES) creëren we inzicht in de beschikbare netcapaciteit, inclusief de geplande netverzwaringen. Met kansenkaarten tonen we waar nieuwe initiatieven het meest kansrijk zijn om te realiseren in een planningshorizon tot 2030. Dit levert overheden meer duidelijkheid over de haalbaarheid van hun RES-ambities tot 2030. Stedin zal in de komende jaren blijven investeren in het transparant maken van beschikbare en geplande netcapaciteit ter ondersteuning van de markt in het algemeen en die van landelijke en regionale programma’s in de energietransitie in het bijzonder. - Ruimtelijke inpassing van netinfrastructuur: Met masterplannen maken we aan gemeenten en provincies duidelijk waar nieuwe infrastructuur nodig is. Op die manier willen we de doorlooptijd van de vergunningverstrekking verkorten, zodat nieuwe infrastructuur sneller beschikbaar is. |