Betaalbare en efficiënte dienstverlening
Wij vinden het belangrijk dat de energietransitie tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten wordt gerealiseerd. Dit betekent ook dat wij zelf continu onderzoeken hoe we efficiënter kunnen werken. Het multidisciplinair werken is daarvan een goed voorbeeld.
Efficiency
In 2018 hebben we een vijfjarig efficiencyprogramma ingezet met als doel een structurele besparing op onze kosten te behalen. De initiële doelstelling was een structurele kostenbesparing van € 150 miljoen per jaar. In 2020 hebben we de doelstelling opgehoogd naar € 180 miljoen, te realiseren in 2025. Van 2018 tot en met 2022 hebben we € 166 miljoen aan cumulatieve besparingen gerealiseerd. Eind 2022 hebben we het programma afgesloten. De per jaareinde 2022 nog lopende en nog te starten efficiencymaatregelen worden ondergebracht in een nieuw programma. Hierin worden bestaande maatregelen herijkt, aanvullende maatregelen toegevoegd en beleidsdoelstellingen aangescherpt.
Totale besparingen | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
Cumulatieve besparingen in miljoenen euro’s | 40 | 62 | 109 | 143 | 166 |
Een groot deel van de efficiencyverbetering realiseerden we met de resultaten op vier strategische initiatieven. Daarnaast vindt een deel van de besparingen zijn oorsprong in verminderde financieringskosten. Ook is onze efficiency verbeterd door de integratie van DNWG in Stedin Groep. Hoewel we steeds efficiënter werken neemt de omvang van ons werk ook toe. Als gevolg daarvan stegen de (absolute) operationele kosten (exclusief transport- en netverlieskosten en het wegvallen van precariobelasting) ten opzichte van 2021 met € 38 miljoen naar € 508 miljoen. Ook stegen de investeringen in activa met € 25 miljoen naar € 712 miljoen.
Voorbeelden van efficiënt werken
Modulaire stations: Door gestandaardiseerde, modulaire stations te bouwen, gaat het ontwerp sneller, is de realisatie eenvoudiger en zijn er minder (bouw)fouten. In Vinkeveen en Houten Oost zijn twee stations inmiddels modulair gebouwd. Voor het hele Stedin gebied maken we nu ontwerpen voor modulaire stations, onder andere voor de nieuwe stations in Zoetermeer, Tholen, Delft, Zuidplaspolder, Heliotroopring, Driebergen en Oudenrijn. Hiermee wordt het concept steeds verder verbeterd. De doorlooptijd van het ontwerp en de realisatie van deze nog te bouwen stations kan zo met een jaar worden verkort. Dit is wel afhankelijk van het verkrijgen van de nodige vergunningen.
Compacte aansluitmodule openbare ruimte: In een landelijke samenwerking met alle netbeheerders hebben we een compacte aansluitmodule ontwikkeld. Met deze uniforme aansluitkast kunnen we objecten in de openbare ruimte - zoals laadpalen, parkeerautomaten en reclamezuilen - sneller en makkelijker aansluiten. Doordat veel technische zaken in de fabriek al zijn ingeregeld kan het aansluiten veiliger, goedkoper en sneller. De uiteindelijke montage is dankzij een kliksysteem eenvoudig wat zorgt voor een verbetering van de werkomstandigheden. De montagetijd gaat van 31 naar 8 minuten. Hiermee besparen we dus tijd en geld, waardoor we onze schaarse technici nog beter kunnen inzetten. Afgelopen jaar zijn er 4 proefmodellen in gebruik genomen, in januari 2023 starten we met het gebruik van de nieuwe modules.
Multidisciplinair werken - efficiency en klanttevredenheid gaan hand in hand
Multidisciplinair werken draait om de samenwerking met andere partijen in ons werkgebied zoals met de drinkwaterbedrijven. Met het multidisciplinair werken, gaat maar één keer de grond open, één keer de voordeur open en er is eenduidig klantcontact. We zijn zo in staat om onze werkzaamheden efficiënter uit te voeren, besparingen te realiseren en maakbaarheid van opdrachten te garanderen. Ook benutten we schaars personeel in de hele keten optimaal en verhogen we klant- en omgevingstevredenheid door overlast voor omwonenden te verminderen.
In het hele Stedin-gebied werken we multidisciplinair. De vorm waarin we dat gieten, verschilt per regio.
Multidisciplinair werken in Zeeland
In Zeeland doen we al 15 jaar ervaring op met multidisciplinair werken. Hier werkt DNWG Infra vanuit een Regie Organisatie Multidisciplinair (ROM) op gelijkwaardige manier samen met waterbedrijf Evides; het werk is geheel ‘ontdubbeld’. Dat wil zeggen dat DNWG Infra in Zeeland niet alleen alle werkzaamheden uitvoert in de ondergrond voor water, elektriciteit en gas, maar dat ook de projectorganisatie in handen van DNWG Infra ligt. Eén projectmanager, één aanvraag, één factuur, één toezichthouder en vaak één of enkele projectcoördinatoren die samen alle disciplines omvatten. Volgens de energiewet is het volledig ontdubbeld werken zoals we dat in Zeeland doen alleen mogelijk in de vorm van een zogenaamde ‘Niet Gereguleerde Activiteiten BV’ zoals DNWG Infra is binnen Stedin Groep.
Multidisciplinair project in Vlissingen
Het hoogbouwproject 'Kop van Dok' is een nieuwbouwproject in Vlissingen waarbij 185 appartementen zijn verdeeld over drie torens. DNWG Infra heeft hier elektra-, water- en data-aansluitingen aangelegd. De sleuven voor dit project zijn dan ook maar één keer opengegaan om alle disciplines mee te nemen. Hierdoor zijn in Zeeland de graafkosten lager, is de kans op graafschade drie keer zo laag en zijn de kosten van verkeersmaatregelen lager. Doordat de grond maar één keer open gaat ten opzichte van drie keer, ervaart de omgeving minder ongemak van de werkzaamheden.
Multidisciplinair werken in Zuid-Holland en Utrecht
Omdat het opzetten van de ‘Zeeuwse’ manier van werken via een niet-gereguleerde activiteit voor de rest van het werkgebied van Stedin een zeer complexe opgave is, hebben we gekozen voor een andere samenwerkingsvariant: de werkzaamheden in de ondergrond voeren we samen uit, maar de rollen in de projectorganisatie houden we gescheiden. Dit doen we via samenwerkingen met de waterbedrijven Dunea, Oasen, Vitens en Evides (in Rijnmond). Via gezamenlijke aanbestedingen wordt het gecombineerde werk in de ondergrond uitgevoerd door aannemers. Een aantal contracten met aannemers is in 2022 vervangen. In 2022 hebben we verder gewerkt aan het vormgeven van de samenwerking: het gezamenlijk programmeren van aanleg en vervanging, het ontwerpen van de gezamenlijke uitvoeringsorganisatie en het voorbereiden van de gezamenlijke raamovereenkomst met aannemers.
In totaal bespaarden we met deze werkwijze ruim € 1,2 miljoen op de in 2022 afgesloten projecten. We verwachten dat de financiële besparingen vanaf 2017 groeien naar jaarlijks € 11 miljoen.
Aanbestedingen
Stedin heeft in 2022 37 Europese aanbestedingen opgestart en er 13 afgerond. De gezamenlijke contractwaarde van al deze aanbestedingen bedraagt € 2,8 miljard. In zo’n 40% van deze aanbestedingen betreft het samenwerkingen met aannemers voor het multidisciplinair werken. Het gaat hier bijvoorbeeld om de contracten met onze aannemers die dit jaar samen met de waterleidingbedrijven Oasen, Dunea, Evides en Vitens opnieuw aanbesteed zijn. De contracten zijn mede gegund op basis van prestaties van aannemers om CO2-uitstoot te verminderen en biodiversiteit te bevorderen.
Stedin heeft in 2022 39 meervoudig onderhandse aanbestedingen opgestart en er 57 afgerond. De gezamenlijke contractwaarde van al deze aanbestedingen bedraagt € 60 miljoen.
Samenwerken met gemeenten in convenanten
In 2022 zijn we samen met de waterbedrijven met steeds meer gemeenten in gesprek gegaan over het sluiten van convenanten. Binnen een samenwerkingsconvenant stemmen we ons planbaar werk in de ondergrond af, zodat we zoveel mogelijk werk gelijktijdig uitvoeren en taken zoveel mogelijk ontdubbelen. In 2022 is een convenant gesloten met de gemeente Delft en Evides. Ook zijn er convenanten in de maak met de gemeenten Dordrecht, samen met waterbedrijf Evides en warmtebedrijf HVC en in Den Haag met waterbedrijf Dunea. Er zijn twee trajecten met verkennende gesprekken gaande. De eerste is met de gemeente Zoetermeer en Dunea. De tweede met een consortium van de gemeenten Barendrecht-Albrandswaard-Ridderkerk-Hoekse Waard, Evides en het Waterschap Hollandse Delta.
In de gemeente Rotterdam hebben we binnen het convenant 27 projecten uitgevoerd (van de 40 projecten die we daar totaal hadden in 2022). Daarmee hebben we 18 kilometer tracé (van in totaal 31) gezamenlijk met Evides en de gemeente Rotterdam gerealiseerd. Het ging hier voornamelijk om brossaneringen. Op deze 18 kilometer leverde dit een kostenreductie op van ruim € 0,3 miljoen.
Binnen de samenwerking met Dordrecht hebben we een eerste gezamenlijke portfolio afgestemd. Deze afstemming heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat we niet twee keer binnen afzienbare tijd een project op hetzelfde tracé hebben. Hierdoor kan Stedin op deze 'vermeden' projecten ruim € 1,2 miljoen besparen. Ook zijn we in gesprek met warmtebedrijven zoals Eneco Warmte en HVC om met hen het werkpakket beter af te stemmen. Gezien de warmtetransitie en de impact daarvan op zowel ons gasnet als elektriciteitsnet is dit een belangrijke samenwerking.
Netbeheertarief Stedin
Met alle initiatieven die we nemen om ons werk efficiënt te doen, houden we de tarieven voor de consument zo laag mogelijk. De tarieven voor netbeheer worden immers bepaald op basis van de kosten die de netbeheerders maken. Op 28 november 2022 heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) de voorstellen voor netbeheertarieven vastgesteld. Een huishouden met een gas- en elektriciteitsaansluiting gaat bij Stedin in 2023 € 583,22 aan transporttarief betalen. Dat is een verhoging van ongeveer € 12 per maand. De stijging wordt grotendeels veroorzaakt door de gestegen energieprijzen. We beseffen dat dit een forse stijging is, zeker in combinatie met de hoge energieprijzen. We streven naar zo laag mogelijke tarieven. De tarieven van netbeheerders zijn wettelijk gereguleerd. Toezichthouder ACM bepaalt hoeveel elke netbeheerder voor zijn diensten bij consumenten en bedrijven in rekening mag brengen. Die kosten zijn een onderdeel van de energierekening.
